با عاشورائيان

هماى سعادت

حسين! اى همايون هماى سعادت

ص:3

سخن ناشر

بسم الله الرحمن الرحيم

واقعه جانسوز كربلا، نقطه عطفى در تاريخ بشريت و مدار تاثيرگذارى و الهام بخشى به همه انسان هاى آزاده و بيدار جهان شد.

آنان كه سر مطهر عزيز خدا و پارۀ تن رسول را به شادباش زشت كردارترين اهل زمين بردند آرزوى خاموشى نورى را در دل مى پروراندند كه خداوند قادر متعال، ارادۀ درخشش جاودان او را نموده بود. اكنون قريب به يك هزار و چهار صد سال از آن فاجعه بزرگ كه نمود روشنى از ستيز هميشگى حق و باطل است مى گذرد اما خورشيد عالمتاب حسين عليه السلام هر روز در افقى وسيع تر و متعالى تر در حال تجلى است.

از عاشوراى سال 61 هجرى كه نداى استغاثه نور چشمان رسول و ريحانۀ بتول در ميان بغض و عداوت و دنياپرستى فرزند زادگان ضلالت، پاسخى شايسته نيافت قرن ها گذشته است اما بدون شك حسين بن على عليه السلام از آن زمان تا كنون، لايزال بر انبوه بى شمار جان هاى شيفته و دل هاى بى قرارى حكومت كرده است كه داغ سرخ كربلا را از گلوى تاريخ، نسل به نسل تا پهنۀ قيامت، فرياد مى كنند.

در حماسۀ بزرگ عاشورا رازى عظيم و مقدس نهفته است كه مرور زمان و تكرار بى نهايت آن غم جاودان، نه تنها از عمق عظمت آن نكاسته بلكه هر روز، افق هاى روشن ترى را در جلو چشمان حق طلبان عالم، گشوده است و به راستى اين چه سرّ عظيمى است كه يادها به فراموشى مى روند اما ياد حسين هر روز تازه تر از گذشته در جان ها زنده مى شود و چشمۀ حياتى مى گردد كه جان هاى

ص:5

فصل اول: دل نوشته هاى عاشورايى

1. شب عاشورا

رزم آورد حق و باطل

امشب سران دو گروه، كه همواره در تاريخ، مواجهه و صف آرايى آنها در برابر يكديگر را خوانده و مى خوانيم، در كربلا به صحنه مى آيند و تمام اين عالم را تا پايان اين جهان به تماشاى مقابله و نبرد دو جبهۀ حق و باطل و موقف آنها مشغول مى سازند.

موقف الهى و رحمانى حسين عليه السلام، اهل بيت و اصحابش كه با آن عدۀ به ظاهر اندك و معدود و به باطن امت ها و جهان هايى از شخصيت هاى

ص:15

سپاه سعادت و لشكر شقاوت

منظرۀ شب عاشوراى كربلاى سال 61 هجرى قمرى منظره اى عبرت انگيز و آموزنده بود؛ سعادت، مناعت و بلندى همت از سيماى ياران امام حسين عليه السلام، و شقاوت، دنائت و پستى از چهرۀ پليد پيروان بنى اميه هويدا بود.

سپاه حسين عليه السلام كه خود را چون رهبرشان، سعيد مى دانستند و به موقفى كه داشتند افتخار مى كردند و در حُسن عاقبت خود هيچ شبهه و شكى به دل راه نمى دادند و فاصله اى بين خود و رستگارى و رسيدن به

ص:16

سپاه باطل و عدم بصيرت

به هر حال، اگر چه ما نمى توانيم هويت حق ستيزى فوق العاده و دشمنى بى اندازۀ بنى اميه با خاندان رسالت و ميزان عداوتشان با دين را ارزيابى كنيم، اما مى دانيم كه با اين وجود در ميان همين اشقيا كسى نبود كه براى كشته شدن و بذل جان آمده باشد؛ همه آمده بودند تا بازگردند و جايزه بگيرند يا اينكه مورد خشم ابن زياد قرار نگيرند. و در ميان آنها بسا كسانى بودند كه مانند حر منتهى شدن اين جريان به شهادت امام عليه السلام را پيش بينى نمى كردند و كسانى ديگر هم شايد استقامت و ايستادگى امام و يارانش را در موقفى كه داشتند باور ننموده و گمان مى كردند پيشنهاد تسليم يا جنگ و شهادت در آن شرايطى كه بزرگ ترين شجاعان دنيا را به تسليم وادار مى نمود، كارساز مى شود و امام و يارانش به ذلت تسليم - العياذ بالله - تن در مى دهند.

خلاصه، جز عدۀ معدودى، احدى از آنها نبود كه بتواند خود را با حساب معنويات قانع سازد و از خسارت و صدمۀ معنوى اى كه در اين

ص:17

سپاه حق، سپاه بصيرت

اما اصحاب امام همان طور كه خود امام آنها را توصيف كرد و آنها نيز خودشان مكرر اعلام كردند، به چيزى جز شهادت در راه امام عليه السلام راضى نمى شدند و همه آمده بودند كه در آن مهلكه، جان خويش را فدا كرده و به فوز شهادت نايل شوند. هدفشان از اينكه قرآن، موضع مجاهدين در راه خدا و در ركاب پيغمبر را به آن توصيف كرده و مى فرمايد:

قل هل تربصون بنا الا احدى الحسنين(1)

بالاتر بود. موقف آنها بين تسليم و ترك حق و ترك امام يا شهادت در راه خدا خلاصه شده بود و آن راد مردان ايمان و شرف انسانيت، شهادت را اختيار كرده بودند و لحظه اى در آن ترديد نكردند و به اينكه بر حق اند و شهادتشان در راه خداست و در اين جنگ، زيان نمى كنند و كشته شدنشان در نزد خدا بى عوض نمى ماند، ايمان محكم داشتند؛ از اين جهت حتى يك تن از آنها در روز عاشورا ميدان جنگ را خالى نكرد در حالى كه دشمنانشان هركجا خطرمرگ را مى ديدند پا به فرار گذارده و مى گريختند.

ص:18

شب عاشقان بى دل

شب عاشورا، خيام طاهرۀ حسين عليه السلام و لشكرگاه آن حضرت پر از صفا و معنويت و شوق لقاء الله بود؛ صداى دلنوازشان به مناجات، بلند بود و تهجد و عبادتشان به انسانيت بها و ارزش مى داد:

لهم دوىّ كدوىّ النحل ما بين راكع وساجد وقائم وقاعد(1)

هيچ يك از آنها از اينكه فردا شب، زنده نيست متأسف نبود؛ فقط آن غيرتمندان با شهامت از اين جهت نگران و متأسف بودند كه مى دانستند فردا شب، اين با عظمت ترين بانوان بيوت شرف و كرامت، اسير دشمن مى شوند و حمايت كننده اى ندارند.

آفتاب كربلا

بديهى است كه مشروعيت و حقانيت موقف حسين عليه السلام به خود آن حضرت بود و اگر احدى از اين بزرگان از اهل بيت عليهم السلام و از آن صحابه هم، ملازم ركابش نبودند حقانيت حسين عليه السلام و بر حق بودن قيامش مسلم بود، اما شهادت اين بزرگان نيز در كنار آن موج وسيعى كه شهادت سيد الشهداء عليه السلام در درياى بيكران و پهناور عالم اسلام ايجاد

ص:20

خدا دوستانش را مى شناسد

آرى! فرشتگان الهى كه به درگاه خدا عرض كردند:

اتجعل فيها من يفسد فيها و يسفك الدماء(1)

به اين گروه يزيديان و شمر و ابن سعد و پيروان خط و راه آنها نظرداشتند.

و خداوند متعال كه در جواب آنها فرمود:

انى اعلم ما لا تعلمون(2)

به گروه حسين و اصحابش و كسانى كه در طول تاريخ در اين خط مى باشند و از آنها پيروى مى نمايند، عنايت داشت.

ص:21

فرصتى براى انس بيشتر

چنانكه ارباب تواريخ و حديث نگاشته اند، عصر روز تاسوعا وقتى عمر سعد بر حسب دستور ابن زياد مبنى بر فوريت شروع جنگ، فرمان يورش به خيام طاهره را صادر كرد، به شرحى كه در كتاب ها نوشته اند، امام حسين عليه السلام از آنها براى اجراى يك سلسۀ برنامه هاى عبادى و در واقع وداع با نماز، عبادات و تكاليف الهى يك شب مهلت خواست.

مؤمن آماده براى لقاء خدا، در عين شدت شوق براى فوز به لقاء، ادامۀ انس نمازى و عبادى خود با خدا را نيز دوست مى دارد و آن را هم ظهور و جلوه اى از لقاء الله مى بيند؛ براى ولى اللهى مانند حسين عليه السلام كه همۀ حالاتش در لقاء مى گذرد، همۀ جَلوات جلوه هاى لقاى حق، لذت بخش است.

شوق ديدار

شب عاشورا، صداى عبادت و مناجات دلنواز حسين عليه السلام و اصحاب بزرگوارش صحراى كربلا را آكنده از عطر روحانيت، معنويت، شور وشوق و توجه به خداى متعال كرده بود؛ گروهى پاكباز، دل از جان شسته و خود را به خدا فروخته و مطلوب و مقصود خود را يافته بودند و دعوت به قرآن، دعوت به حق، دعوت به محكوم كردن ظلم و استكبار و دعوت به نصرت حق و دفاع از نواميس دين را لبيك گفته بودند.

دعاهايشان همه مشحون به معرفت و حمد و شكر الهى بود؛ خالصانه ترين ستايش ها و نيايش ها همان بودند كه آن عزيزان درگاه خدا، به پيشگاه معبود حقيقى خود تقديم مى كردند.

ص:23

قلب هاى تاريك

اما از آن سو، گروه يزيديان كه اين منظرۀ روحانى انصار الله در برابرشان قرار داشت، در عمق ظلمات و تاريكى هايى كه در آن غوطه ور بودند و «بعضها فوق بعض» بود، آن روشنايى جهانتاب را مى ديدند. اگر در آنها صاحب وجدانى بود غير از خجلت، سرافكندگى و از خود بيزارى، چه احساسى مى توانست داشته باشد؛ آنها نه دستشان به دعا بلند مى شد و نه مى توانستند با عالم معنويت و لذت احساس به كمال و درك حق، ارتباط برقرار كنند. آنها چه دعايى مى توانستند داشته باشند؟ آيا مى توانستند پيروزى بر حق را از حق طلب كنند؟ آيا واقعاً مى توانستند از خدا بخواهند كه حسين و يارانش به دست آنها كشته شوند؟ به يقين حتى عمر سعد كه با اين زبان به لشكرش گفت:

يا خيل الله اركبى و بالجنة ابشرى(1)

نيز نمى توانست ميان خود و خدا، به حسين نفرين كند، او خوب مى دانست كه بهشت و رضاى خدا با كارى كه او مى خواهد انجام دهد حاصل نمى شود. اگر كسى در لشكرگاه عمر سعد داراى ضمير بيدارى بود و دعا مى كرد، دعايش غير از اين نبود كه: «خدايا! فردا مرا از درگير شدن با

ص:24

ياوران حقيقى

حسين عليه السلام با دلى آرام و مطمئن و سرشار از شوق به لقاء الله خطبه خواند؛ خدا را به نيكوترين بيان، نيايش و ستايش كرد و بر اينكه آنها را به نبوت، پيامبرى، علم قرآن و فقه دين سرافراز فرموده و چشم و گوش و دل (بصيرت و بينش همه جانبه) بخشيده، حمد نمود و اصحاب خود را مدح و توصيف كرده و فرمود:

فانى لا اعلم اصحابى اوفى و لا خيراً من اصحابى و لا اهل بيتى ابر و لا اوصل و لا افضل من اهل بيتى فجزاكم الله عنى خيراً(1)

من اصحابى را باوفاتر و بهتر از اصحاب خودم و اهل بيتى را نيكوكارتر، متحدتر و فاضل تر از اهل بيت خويش نمى دانم؛ خدا شما را از من پاداشى نيك دهد.

سپس به آنها فرمود كه شرط نيكى و يارى را به جا آورديد و به آنان اذن داد كه از آن اقيانوس موّاجِ پر از آزمايش به كنار روند و جان خود را

ص:25

دژهاى محكم ايمان

پس از اينكه بنى هاشم از اين مقوله سخن گفتند و تصميم قاطع خود بر

شهادت را اعلام كردند اصحاب به نوبۀ خود برمى خاستند و با عرض جانفشانى و جان نثارى در آن موقعيتِ به ظاهر پر از رعب و وحشت، كه بر حسب عرف و عادت بايد از آن پيشنهاد امام استقبال نمايند، ايمان محكم خود را به امام و راهى كه در پيش گرفته اظهار مى نمودند و به مرگ و آن شدايد و مصائب جانكاهى كه پيش رو داشتند اهميتى نمى دادند و خوشحال و سرافراز بودند كه از بوتۀ امتحان چنان بى غل و غش بيرون مى آيند.

بزرگ ترين معاملۀ تاريخ

آرى! آنچه اين راد مردان مى خواستند، بهايش همان بذل آن نفوس طيبه و جان هاى پاك بود.

احياى دين، برانداختن بدعت ها، اعلاى كلمۀ الله، نجات اسلام و معالم انسانيت از خطر اضمحلال، ابطال باطل، تبديل تفكر اموى به تفكر محمدى و اسلامى و محكوم ساختن حكومت مشركانۀ سفيانى بود كه به قول شاعر:

لو لا صوارمهم و وقع نبالهم

لم يسمع الاذان صوت مكبر(1)

آنان با بذل جان، رضاى خدا و خشنودى رسول خدا و نصرت حق و نصرت قرآن را مى خريدند. آنها به رضوان خدا نظر دوخته بودند و الحق در معامله اى كه كردند آن چنان سودى بردند كه احدى از انبيا و اوليا در معامله با خدا بيشتر از اين سود نبرده است.

در سوداى محبت دوست

اگر شنيده ايد كه فرموده اند اصحاب سيد الشهداء عليه السلام درد شمشير را احساس نمى كردند، باور كنيد و تعجب نكنيد! آنچه آنها مى ديدند و به شوق آنچه آنها مى رزميدند و نيل به مقامات و درجاتى كه آنها به آن ايمان داشتند، شخص را از احساس رنج و درد تير و شمشير باز مى دارد.

ص:29

برگزيدگان مكتب ايمان

اين اصحاب، برگزيدگانى بودند كه از پيش براى چنين امتحانى آماده شده بودند و در درك اين فضيلت از همۀ بزرگان و اصحاب پيغمبر صلى الله عليه وآله و ياران اميرالمؤمنين و امام حسن عليهما السلام كه در آن عصر زنده بودند، پيشى گرفته و بر همه، فضيلت، بلندى و رتبت يافتند.

در كتاب «بصائر الدرجات» از حذيفة بن اسيد غفارى قريب به اين مضمون نقل شده است كه:

«پس از اينكه حضرت مجتبى عليه السلام از كوفه به سمت مدينه عزيمت كرد من در التزام ركاب آن حضرت بودم و شترى را ديدم كه بارى بر آن است و پيشاپيش حضرت، حركت مى كند. به حضرت عرض كردم: «جعلت فداك (فدايت شوم)! مگر بار اين شتر چيست كه شما به آن توجه داريد و آن را زير نظر قرار داده ايد؟» فرمود: «طومار اسامى شيعيان ماست.» گفتم: «فدايت شوم! مى شود آن را به من نشان بدهى تا نام خودم را در آن ببينم؟» فرمود: «آرى! فردا صبح نزد من بيا.» از آنجا كه من خود خواندن نمى دانستم، برادر زاده ام را به همراه خويش بردم. حضرت مجتبى عليه السلام فرمود: «اين جوان كيست؟» عرض كردم: «برادرزادۀ من است؛ او را آورده ام تا نام مرا در آن طومار ببيند.» حضرت مرا امر به نشستن فرمود و دستور داد آن ديوان و دفترى را كه در ميانه است بياورند. برادر زاده ام در آن

ص:31

2. صبح عاشورا

جلوه گاه ايستادگى

استقبال از اين روز، تنها در تاريخ انسانيت، از يك نفر صادر شده است(1) و نه پيش از او سابقه داشته و نه بعد از آن اتفاق مى افتد؛ يك نفر كه از نظر ظاهرى يك تن بود، اما از نظر معنا و بصيرت در معنويت و شخصيت، يك عالم و عالم ها و بيش از آسمان ها و زمين و بهشت و آنچه در آنهاست بود، و همان مثال حقيقى و اكمل «الصورة الانسانية هى أكبر حجج الله على خلقه، وهى الكتاب الذى كتبه بيده وهى الهيكل الذى بناه بحكمته، وهى مجموع صور العالمين وهى المختصر من العلم فى اللوح المحفوظ»(2) بود، بزرگ مردى كه در اين روز و در اين ميدانِ پر از آنچه در نظر همه وحشتناك، هول انگيز و غير قابل تحمل است، ايستاد.

آن كس كه اصالت و شرف انسان، اوج عظمت خود و ارزش انسان در تمام عوالم خلقت را به همۀ مخلوقات و ممكنات نشان داد و آياتى مانند

ص:34

صبح مصيبت ها

صبح روز عاشوراست؛ صبحى كه آبستن مصايب جانكاهى است كه حسين عليه السلام و اهل بيت و اصحابش بايد به استقبال آنها بروند و از دين، قرآن و شرف آل محمّد صلوات الله عليهم و شرف همۀ انسان هاى شريف، دفاع كنند و در اين روز، يگانه راهى را كه طى كردن آن براى نخبگان در طول قرن ها ميسّر نمى شود، با عزت و سرافرازى طى نمايند.

صبح عاشوراست؛ انبوه لشكر ظلم و ضد انسانى، لشكرى كه براى انجام بزرگ ترين جنايات آماده شده بودند، گروه معدود و به ظاهر اندك از نخبگان عالم وجود را محاصره كرده بودند.

دعاى حسين عليه السلام چه بود؟

حسين عليه السلام در اين روز آنچه را كه به ظاهر براى انسان عزيز است و همه براى حفظ آنها دعا مى كنند، در ورطۀ خطر قطعى مى بيند. او دعا مى كند، اما دعايش نجات ظاهرى از اين ورطه و امتحان بزرگ نيست؛ دعا نكرد كه خدايا! جوانانم و برادرانم را از اين قتل و شهادت و اهل بيت را از اسارت، نجات بده و آنها و اصحابم را باقى بدار، يا شير خوارم را مورد ترحم اين اشرار قرار بده؛ نه! او اين گونه دعا نمى كرد و هيچ يك از اصحاب و ياورانش هم اين گونه دعا نمى كردند؛ آنها همه به شهادت مى انديشيدند؛ آنها از اينكه انصار خدا، انصار رسول خدا و انصار حق مى باشند به خود مى باليدند.

ص:36

در انديشه شهادت

و چيزى كه به فكر آنها خطور نمى كرد، نجات از مرگ بود. آنها همه مستغرق در بحار توجه به خدا و نيل به فوز شهادت بودند، دعايشان اين بود كه در شهادت و ايثار جان درراه خدا هرچه بيشتر، خالصانه وموفق تر عمل نمايند و فداكارتر باشند ودر برابر ضربات تيرها وشمشيرها ونيزه هاى دشمن، شايق تر ايستادگى نمايند؛ كشته شدن درراه خدا وشهادت، فوزعظيمى بود كه به چشم خويش مى ديدند و با اختيار و اشتياق تمام به سوى آن مى شتافتند.

چند نكته از يك دعا

در اين دعا، كه جمله هاى توحيدى آن را بزرگان علما و اهل معرفت و ارتباط با حقايق عالى و معانى متعالى بايد شرح بدهند و برهان قدرت ايمان، وثوق، اعتماد و اميد امام عليه السلام به خداست، به نكته هاى بزرگى اشاره شده است.

اول: توحيد در مقام وثوق و اعتماد و اتكا؛ امام عليه السلام در اندوه ها تنها خدا را پشتيبان و تكيه گاه خود مى داند و به احدى غير از خدا اعتماد و اتكا ندارد.

دوم: توحيد در مقام رجا و اميد؛ كه در اين مرتبه و مقام نيز حسين عليه السلام در هر شدت و سختى به او و حسن قضاى او اميدوار است.

سوم: خدا را ستايش مى نمايد كه در همۀ حالات و همۀ همّ و غم ها، هموم و غموم او را برطرف ساخته و غصه هايى كه دل را ضعيف مى نمايد و راه چاره در آنها بسته مى شود و در آن دوست، شخص را وامى گذارد و

دشمن، شماتت مى نمايد، بر طرف فرموده است. در اينجا و در اين موقف

ص:38

ودعاى حسين عليه السلام مستجاب شد

اين دعا و اين ابراز اعتماد و وثوق به بهترين وجهى مستجاب شد، و حسين به آنچه اراده كرده بود و مى خواست، رسيد؛ همۀ مقاصدش حاصل شد و همۀ حوائج حقيقى و خواسته هايش برآورده گرديد؛ همۀ ياران و اصحابش قله هاى بلند تقرب به خدا را فتح نمودند و بركات كار آنها تا روز قيامت، شكوفا و زنده و پايدار است و آيۀ شريفۀ

ضرب الله مثلاً كلمة طيبة كشجرة طيبة اصلها ثابت وفرعها فى السماء(1)

در طول قرون و اعصار تا روز قيامت، تفسير شد.

والسلام على الحسين وعلى اولاد الحسين وعلى اصحاب الحسين و رحمة الله وبركاته(2)

ص:39

فصل دوم: پيام هاى عاشورايى

3. صراط مستقيم حسين عليه السلام

مقصد تربيتى انبيا

يكى از مقاصد مهم بعثت انبيا و تربيت هاى وحيانى، پرورش همين روحيۀ مقاومت در برابر امورى است كه تسلط آنها بر بشر موجب هلاكت، خسران، زيان معنوى و واقعى و سقوط او مى گردد. همه بايد مقاوم تربيت شوند و همه بايد بر غرايز و خواسته هاى حيوانى و مشتهيات جسمانى مسلط شوند تا در برابر نفس اماره، شهوت، حب جاه، حب مال، حب دنيا و جنود جهل مغلوب نشوند و در اين ميدان و رزمگاهى كه همواره برپاست غالب و پيروز باشند.

راه حسين عليه السلام صراط مستقيم

در اين ميدان ظهور، موقف حسين عليه السلام و استقامت و پايدارى آن حضرت، بى مانند است؛ آن موقف پر از مصيبات و عوامل بازدارنده اى كه همه - حتى بر حسب زيارت ناحيۀ مقدسه - ملائكه را شگفت زده كرده كه اگر اين بشر است، پس اين همه مردمى كه اسير هوا و هوس خود شده و بندۀ زر و مال و گرفتار ظلم، تجاوز، شرك و كفرند، كيستند؟!

با چنين حُسن و ملاحت اگر اينان بشرند

ز آب و خاك دگر و شهر و ديار دگرند

اين موقف، شرايطى بود كه براى هيچ يك از انبيا و اوليا؛ نه آدم و نوح و ابراهيم و موسى و عيسى و نه شخص اول عالم امكان، حضرت خاتم الانبياء صلّى الله عليه و آله و نه براى حضرت ابو الاوليا، امير المؤمنين عليه السلام و نه براى ساير ائمۀ هدى عليهم السلام پيش نيامد و اين موقف، مختص به خود آن حضرت بود و اين ظهور و جلوۀ كرامت انسانيت تنها در اين موقف، تجلى نمود.

هر انسانى كه بخواهد از اين موقف عظيم چيزى بگويد يا بنويسد اگر در اوج قدرت علمى و ادبى باشد، متحير مى شود كه از كجا شروع كند و كدام يك از ابعاد بى منتهاى اين موقف الهى را مطرح نمايد.

اگر كيهان شناسان، علماى هيأت، صاحبان معرفت و ارباب اطلاع از اين جهان پهناور كه تعداد كهكشان هايش را تا يكصد و بيست ميليارد هم شماره كرده اند و اگر ديگران و ديگران كه در رشته هاى شناخت اجزاى اين جهان هستى از انسان، حيوان، كوه، دريا، نور، ذره و اتم و... آگاه و با

ص:46

جايگاه عزادارى سيد الشهدا عليه السلام

ما به اين خط مشى ها و عزادارى ها و سوگوارى ها براى حسين عليه السلام و به برنامه هاى سازنده و تعهد بخش عاشورا و مجالس روضه، به همه افتخار مى كنيم و اين مراسم را، البته در محدودۀ التزام به حفظ تمام ضوابط شرعى، همه ساله احيا مى كنيم و با اسلام و دين و مذهب تجديد عهد مى نماييم و همچنين عزادارى و گريه براى امام حسين عليه السلام و زيارت او را موجب مغفرت و آمرزش گناهان مى دانيم و براى اين برنامه ها، معانى عالى و تفسيرهاى بلند داريم.

پيام سيد الشهدا عليه السلام به جوامع انسانى

شعار

ليرغب المؤمن فى لقاء الله محقاً انى لا أرى الموت إلّا سعاده و لا الحياه مع الظالمين إلّا برماً(1)

از بركت خون حسين تا ابد زنده است و ستمكاران و بى دينان و بدخواهان بندگان خدا را محكوم مى نمايد.

فرياد آن حضرت كه در آسمان و زمين پيچيد و همه را به حفظ شرف و مجد انسانيت خواند، اكنون هم بلند است و رساتر و كوبنده تر به گوش مى رسد كه فرمود:

ص:48

حيات دين، مرهون شهادت حسين عليه السلام

اى حسين! اسلام از تو زنده شد و قرآن از تو محفوظ ماند. تو ارزش و

ص:49

هشدار حسين عليه السلام

گويى حسين نيز مانند جدش صلاى توحيد سر داده و مثل اين آيه را، كه

ص:50

شعار حسين عليه السلام

راه حسين عليه السلام، راه قرآن، راه عمل به احكام و راه افتخار به اسلام، توحيد و ايمان به خداست، راه شرق و غرب و يمين و يسار نيست؛ راه افتخار به دوران هاى كفر و بت پرستى يا آتش پرستى و شرك يزدان و اهرمن و استكبار فرعون و نمرود و جمشيد نيست.

راه حسين، راه ترويج فساد و نوازندگى، معاصى و ملاهى و فخر به اين مسائل بيهوده نيست.

راه حسين، راه تجمل پرستى، اسراف، علو، گردنكشى واستحقارمردم نيست.

شعار حسين و ابلاغش، ابلاغ قرآنى و مساوات ميان زن و مرد در ارزش هاى حقيقى است؛

إن المسلمين و المسلمات و المؤمنين و المؤمنات و القانتين و القانتات و الصادقين و الصادقات و الصابرين والصابرات و الخاشعين و الخاشعات و المتصدقين و المتصدقات و الصائمين و الصائمات و الحافظين فروجهم و الحافظات و الذاكرين الله كثيراً والذاكرات أعدّ الله لهم مغفرة وأجراً عظيماً(1)

در جامعه اى كه از حسين عليه السلام پيروى مى شود، اين امور ارزش و

ص:52

فرصت تبليغ و وظيفۀ روحانيت

در اين ماه محرم و صفر، آقايان فضلا، علما، اساتيد و خطبا در سخنرانى ها، مواعظ و منبرهايى كه دارند بايد توجه مردم را به اين مطالب حياتى جلب نمايند. يكى از بركات بزرگ حوزۀ مقدسۀ قم از آغاز تأسيس، همين بوده است كه طلاب در فرصت هاى تبليغى؛ مانند محرم، صفر و ماه مبارك رمضان براى تبليغ دين به شهرها، روستاها و قصبات بروند و با مردم و مؤمنين ارتباط نزديك برقرار نمايند و رشتۀ ايمان و آگاهى همگان را به وظايف اسلامى و تعاليم دينى استحكام بخشند. در دورۀ طاغوت و اختناق رضاخانى اين حركت فداكارانۀ حوزه كه با تحمل مشكلات و دشوارى هاى سخت، توأم بود، دين، ايمان و اسلاميت اين مردم خوب و عزيز را بيمه كرد. هر چه رژيم و نظام طاغوتى با زور و سرنيزه و تبليغات، مردم را از دين، اسلام و تعهد به احكام باز مى داشت - تا آنجا كه رسوم آتش پرستى را در مدارس پايه گذارى كرده، پايكوبى و ستايش آتش را ترويج نمود و تعليم ملاهى را اجبارى كرد و صدها نيرنگ ديگر به كار برد - همه از بركت اين ماه محرم و اين منبر حسينى و اين محبت و علاقۀ جامعه به حسين عليه السلام، نقش بر آب شد و عاقبت هم همين برنامه هاى تبليغى ريشۀ آن فساد را از بيخ و بن بركند و رژيمى را كه مى خواست به

ص:53

ارزش هاى حسينى و وظيفۀ ما

انتظار از همۀ طبقات، از مسئولين و مقامات نظام، متصديان امر آموزش و فرهنگ، رسانه هاى گروهى و همۀ اقشار مردم و طبقات عزيز اين است كه همه با هم در حفظ اين ارزش ها، كه رمز موجوديت، استقلال، عظمت، اعتلا و آبروى اين كشور است همكارى نمايند و نگذارند كه اشخاص مشكوك در اركان اتحاد اين مردم و تعهد آنها به خط قرآن و اسلام رخنه نمايند و با عناوين مختلف، راه نفوذ بيگانگان و به خصوص سلطۀ فرهنگى آنها را باز نمايند.

و همه در راه حسين عليه السلام، كه راه حيات و راه عزت و آزادگى حقيقى است همگام و همراه شده و هر چه بيشتر براى عظمت اسلام و مسلمين سعى و كوشش نماييم و اين مدرسۀ عمومى و همگانى حسينى را - كه كلاس هايش در همه جا و هر مكان برقرار است و عالم و جاهل، شهرى و روستايى و زن و مرد را در برمى گيرد - بهتر و فراگيرتر و جامع تر از گذشته برگزار كنيم.

والسلام على مولانا أبى عبدالله و على الأرواح التى حلّت بفنائه و على شيعته و محبّيه و من أبكى أو بكى أو تباكى فى مصائبه و رحمة الله و بركاته(1)

ص:54

4. عبرت هاى عاشورا

درس هاى عاشورا

امتناع امام از بيعت با يزيد و سخنان آن حضرت در جواب وليد، حاكم مدينه و مروان و هجرت آن يگانۀ تاريخ از مدينه به مكه عبرت انگيز و پر از معانى و هدايت هاى عالى است. توقف آن حضرت در مكۀ معظمه نيز متضمن پيام هايى است كه همه موضع شكست ناپذير و غير قابل برگشت آن حضرت را اعلام مى كرد. خروج امام از مكه در زمانى كه مردم از اطراف، بلاد و شهرها براى حج آمده بودند و آن خطبۀ تاريخى و پر از ابلاغ و ارشاد و انذار، عبرت انگيز، آموزنده و سازنده بود. اعزام شخصيتى مانند مسلم بن عقيل و پذيرفتن دعوت مردم كوفه و حوادثى كه در كوفه اتفاق

افتاد و به شهادت حضرت مسلم منتهى گرديد و اتفاقاتى كه بين راه مكه تا

ص:56

باوفاترين اصحاب

ورود امام به كربلا همراه با اهل بيت، آن شخصيت هايى كه براى خدا، خلقى و بنده اى عزيزتر از آنها در روى زمين نبود، ملحق شدن افرادى معدود از نخبگان و فرهيختگان عالم اسلام به آن حضرت، مواضع اصحاب تا روز عاشورا، نيل به شهادت، شور و شوق و استقامت و پايدارى آنها كه اگر جانشان هزار جان بود و جان نثارى در راه دين و نصرت امام هزار بار بيشتر ممكن بود شيفته و مشتاق آن بودند، همه براى عالم انسانيت، عبرت،

ص:57

عبرت از سپاه سياه

آن سى هزار يا بيشتر لشكر خون آشام، اگر چه همۀ اصحاب را به شهادت رساندند اما از رخنه در قدرت روحى آنها ناتوان ماندند. اين مواضع براى بشر، عبرت است بايد در طول قرون و اعصار بگويند و بنويسند، در مدرسه ها و مكتب ها اين ايستگاه هاى درخشان را بياموزند و درس بدهند تا بشر، خود و گوهر پاكش را بشناسد و خود را به جيفۀ دنيا نفروشد و معناى اين كلام بزرگ علوى را درك كند:

ص:58

آفتاب نينوا

امّا زبان وقلم از بيان عظمت موقف شخص الهى امام عليه السلام و آن قهرمان بزرگ فضايل ملكوتى، خصايص قدوسى و مقامات سبوحى، عاجز و ناتوان است و مثل توصيف ذرّه و كمتر از آن از آفتاب جهان تاب، و سراب از اقيانوس هاى آب است. نواحى عظمت و موجبات بصيرت و عبرت در وجود امام، كار، قيام، مواضع و مواقف عالى و متعالى آن حضرت، بسيار و بى شمار است. اتصال قدرت امام به قدرت لايزال الهى در آن موضع گيرى هاى محير العقول مشهود است و حقيقت معناى صانع «وجهاً واحداً يكفيك الوجوه» از آن ظاهر و معلوم است.

در اين سير الى الله، اوج علو قدر انسان خليفة الله كه از ملائكه، ارفع و انبل است آشكار مى گردد. حقيقت آن سير و حركت، سير به سوى كمال بى نهايت و تقرب بيشتر و بيشتر از كسى بود كه حائز عالى ترين رتبۀ كمال و تقرب به اوست.

تمام آن چه افتخار انسانيت است؛ مانند ايمان، اخلاص، صبر، ايثار، پاسدارى از شرف، عزت، حميت، حقوق ضعفا، نفى استبداد، ظلم، استكبار و استحقار عبادالله در اين برنامۀ الهى درخشان است.

ص:59

امام عليه السلام و بيدارى انسان

امام عليه السلام براى حفظ دين خدا و نجات امت، مصائب جانكاهى را از داغ جوانان و برادران، اسارت بانوان و شهادت اصحاب، پذيرا شد و ميان آخرت، دنيا، خدا، خلق، عزت و ذلت و در نهايت ميان بهشت و دوزخ و بين شهادت خود و همۀ بستگان عزيز اسارت اهل بيت و بيعت و تسليم، مخيّر شد و با آن تصميم قاطع و عزم راسخ و غير قابل بازگشت، خدا، قرآن، اسلام و حمايت از حقوق جامعه و شهادت خود و همۀ آن مصيباتى را كه هر كدامش برا ى اينكه تهمتن ترين افراد را به تسليم وادار كند، اختيار فرمود و صداى بلند و رساى او

أَلا إِنَّ الدَّعِى بْنَ الدَّعِى قَدْ رَكَزَ بَيْنَ اثْنَتَيْنِ بَيْنَ السِّلَّة وَ الذِّلَّة وَ هَيْهاتَ مِنَّا الذِّلَّة يَأْبَى اللّهُ لَنا ذلِكَ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤمِنُونَ وَ حُجُورٌ طابَتْ وَ طَهُرَتْ وَ أُنُوفٌ حَمِيَّة وَ نُفُوسٌ آبِيَة مِنْ أَنْ نُؤْثِرَ طاعَة اللِّئامِ عَلى مَصارِعِ الْكِرامِ (1)

عالم به خواب خفتۀ اسلام را بيدار كرد.

ص:60

قهرمانان عرصۀ بلا

درس هاى بزرگ و حيات بخشى كه طى ظهور اين استقامت و مقاومت به مردم داده شد هر يك بى نظير بود؛ در ارتباط با اصحاب و انصار و شهادت يكايك آنها، شهادت جوانان بنى هاشم و جوان عاليقدرى مانند على اكبر با آن اوصاف و شمايل پيغمبرى و برادرى چون ابوالفضل العباس و شهادت كودكان و اطفال در هنگام وداع با اهل بيت عليهم السلام و هنگامه هاى جانگداز ديگر، مناظر و مشاهدى بودند كه همه نشان آن بود كه قهرمان اين صحنه از قدرت و قوّتى برخوردار است كه هيچ نيرو و قوۀ مادى و هيچ مصيبت، فشار، قساوت و جنايتى - هرچند دلخراش و غير قابل تحمل باشد - بر او غالب نمى شود و او را از هدف مقدسى كه دارد باز نمى دارد. اينها همه عبرت است و براى بشريت درس حيات، شرف، ايمان و استقامت.

5. از عاشورا تا ظهور

جلوه هاى عاشورايى

عاشورا در همۀ حوادث، به خصوص وقايع عالم اسلام، نقش دارد. وقايعى كه بيان تفاصيل و تحليلات تاريخى آنها به بررسى هاى عميق و وسيع، نياز دارد؛ وقايعى كه از اعتراض آن زن از بكر بن وائل، ثورۀ توابين، شهادت سليمان بن صرد و چهار هزار نفر از قيام كنندگان با او، قيام مختار و حتى آغاز دورۀ تسلط عبدالله بن زبير شروع شد و تا به امروز و در عصر ما، انقلاب اسلامى و سقوط حكومت ضد عاشورايى رضا خان و پسرش ادامه پيدا كرد، وسرانجام خدا مى داند كه تا كى و در چه زمان و عهد قريب يا بعيد و پس از چه وقايع تاريخى ديگر، به قيام جهانى و ظهور حضرت مهدى موعود عليه السلام منتهى خواهد شد.

رابطۀ عاشورا با حكومت مهدوى

در مورد رابطۀ انتظار، ظهور، غلبۀ مطلق حق بر باطل، نصرت اسلام، حكومت واحدۀ اهل بيت عليهم السلام در آخر الزمان و قيام آن يگانۀ جهان و نادرۀ دوران و نابغۀ اعصار و ازمان، با عاشورا و آن نهضت الهى و بروز آن قدرت معنوى و حقيقى نيز علاوه بر نكته هاى گفته شده، درس ها، فلسفه ها و اسرار ناگفته بسيار است.

مى توان گفت يك هدف از برقرارى حكومت جهانى حَقه به دست يداللهى حضرت مهدى عليه السلام، تدارك و جبران ظلم و ستم هاى وارد بر اهل بيت عليهم السلام، مصائب جانكاه، تحقق وعده هاى الهى و بلكه عكس العمل تحمل آن مصائب در راه دين و دفاع از اسلام مى باشد كه بر

ص:65

از عاشورا تا رجعت

ارتباط ديگر عاشورا با آخر الزمان و ظهور حضرت صاحب الامر عليه السلام مسئلۀ رجعت است كه بر حسب آن، دشمنان اهل بيت عليهم السلام مخصوصاً قتله سيد الشهداء عليه السلام و كُشندگان اصحاب بزرگوار آن حضرت و ستمكاران و كسانى كه به اهل بيت عليهم السلام ظلم كرده اند و هم چنين شخص آن حضرت، با اصحاب و انصار عالى مقام و كسانى كه خدا مى خواهد، به دنيا رجوع مى نمايند، و قتلۀ سيد الشهداء عليه السلام و ظالمان ديگر، عواقب سوء دنيوى اعمال خود را مى بينند. در اين ظهور، عنايات الهيه بر اهل ايمان و شيعيان ظاهر مى شود و بركات زمين و آسمان آشكار مى گردد. از بينش ديگر مى توان تأويل كامل آياتى چون: «و نريد نمنّ على الذين استضعفوا...»(1) را همان رجعت علوى و حسينى دانست و كلام معجز نظام امير المؤمنين عليه السلام را كه فرمود:

لتعطفن الدنيا علينا بعد شماسها عطف الضروس على ولدها و تلا عقيب ذلك و نريد أن نمنّ على الذين...(2)

ص:67

ظهور، استمرار عاشورا

به تعبيرى مى توان گفت كه ظهور و رجعت، همه مكمل بعثت و واقعۀ

ص:68

فصل سوم: رسالت عاشورايى ما

6. پاسدارى از شعائر حسينى

درس عزت

شعائرى است كه در طول تاريخ به انسان ها درس مى دهدكه سربلند، عزيز و با افتخار زندگى كنيد و به ذلت، پستى و هر چه دون شأن انسانيت است تن در ندهيد و همگان، هميشه در هر جا و هر مكان با بزرگ مجاهد آل محمد صلوات الله علهم اجمعين و رهبر آزاد مردان جهان، ابوالشهداء و سيد الاحرار فرياد «هيهات من الذلة» را سر دهيد و به خوارى و دون همتى گردن ننهيد كه على عليه السلام، امير مؤمنان، پدر بزرگوار حسين عليه السلام فرمود:

الا حر يدع هذه اللماظة لأهلها انه ليس لأنفسكم ثمن الا الجنة فلا تبيعوها الا بها(2)

اگر مى خواهيد به پيشتازان صحنۀ شهادت كربلا تأسى كنيد خود را به غير از خدا، ثواب خدا و بهشت خدا نفروشيد.

ص:74

بايدهاى مراسم حسينى

اين شعائر به هر صورت و به هر مظهر و جلوه اى اقامه شود، مقدس است و برگزاركنندگان آن، مورد ستايش و تحسين خواهند بود. با اين شعائر مى توان دعوت اسلام را بيش از پيش جهانى كرد و دنيا را مجذوب حقايق اين دين حنيف نمود.

به طور يقين حضرت بقية الله ارواح العالمين له الفداء در بعضى از اين مراسم شركت فرموده و با عزاداران حسين عليه السلام همكارى كرده اند.

بديهى است اين مراسم و شعائر بايد تا آنجا كه ممكن است از ريا، شوائب، هرگونه عمل نامشروع و حرام پاك و منزه باشد و همۀ جلوه هاى آن، جلوه هاى حمايت از حق، امر به معروف و نهى از منكر و كوبيدن باطل و معصيت باشد.(1)

ص:75

7. مسئوليت هاى عاشورايى

پيام مكتب حسين

مكتب حسين عليه السلام مكتب حيات و مكتب كمال و مكتب آگاهى و بصيرت، مكتب عزت، شهادت، اخلاق، معرفت، ايثار، فداكارى، حق، ايمان، توكل و اعتماد به خداوند متعال است. پيام هاى عالى آن، همه انسان ساز، پيشتاز، افتخارآفرين، دلربا و دلنشين است. اسرار بزرگى كه در آن است عقول عاليه را متحير نموده و بسيارى از غوامض مطالب انسانى را در عالم آفرينش، تفسير مى نمايد و عظمت مقام انسان كه از همۀ مخلوقات بالاتر و بهتر است را آشكار مى گرداند؛

لقد كان فى قصصهم عبرة لاولى الالباب(1)

در اينجا نمى خواهيم و نمى توانيم كه پيرامون اين معانى عالى سخنى بگوييم؛ هزارها مقاله و كتاب نوشته و گفته شده و هر چه بگوييم باز هم مجال سخن گفتن گشوده است.

اين شرح بى نهايت كز وصف يار گفتند

حوزۀ علميه در خدمت مكتب عاشورا

حوزۀ علميۀ كهنسال قم، در اين دورۀ جديد كه ازسال 1340 ه -. ق به همت مرحوم آيت الله العظمى حائرى قدس سره بازگشايى شد در كنار برنامه هاى تحصيلى، علمى و تحقيقى و تربيت اساتيد بزرگ، علما، آيات، مراجع، مؤلفان، گويندگان، وعاظ و مبلّغان لايق، موضوع تبليغ و نشر معارف دين و آثار و احاديث اهل بيت عليهم السلام و آشنا كردن جوامع شهرى و روستايى و خلاصه همۀ جامعه را با احكام اسلام نيز نصب العين قرار داد و در اين راه با استفاده از مكتب حسينى و علاقۀ باطنى و پاك مردم به ذكر مصائب اهل بيت عليهم السلام به خصوص واقعۀ جانسوز كربلا بهره ها گرفته و علاوه بر ماه مبارك رمضان و فرصت هاى ديگر در ماه محرم در پرتو بيان مصائب آن حضرت و مقاصد نهضت بى نظير كربلا، اين مدرسۀ الهى هدايت و ارشاد، در طول بيش از هشتاد سال كه از عمر با بركت آن مى گذرد، خدمات تبليغى خود را ادامه داده است و در برابر انحرافات، كج روى ها، كج فهمى ها، بدعت ها و اختناقى مثل اختناق رضاخانى، ايستادگى ها نموده و مواضع و مقاومت اين حوزه در ابطال باطل و حفظ عقايد جامعه همواره مؤثر و كارساز بوده است.

اكنون كه محرم سال 1423 ه -. ق را استقبال مى نماييم، به همان شيوۀ مرضيه، علما، فضلا، طلاب عزيز، خطبا و مبلغان حوزه براى ايفاى نقش و مسئوليت هاى بزرگى كه روحانيت در رساندن احكام، هدايت، تبليغ، احياى شعائر اسلام و معارف مكتب راستين تشيّع و ولايت به عهده دارند، عازم بلاد، قراء، قصبات، نقاط دور دست در داخل و خارج ايران مى باشند؛

ص:78

نكاتى در باب تبليغ عاشورا

حقير مناسب ديدم بعضى نكات را كه شايد از نظر خود آقايان و بسيارى از ديگران پنهان نباشد تذكراً به عرض برسانم:

شناخت اقليم هاى تبليغى

2. بديهى است درسخنرانى ها و منابر و مطالب، حديث شريف و پرمعناى

حدثوا الناس بما يفهمون او يعرفون و لا تحدثوهم بما لا يفهمون او لا يعرفون(2)

دستورالعمل است و مقتضاى بلاغت در كلام و تكلم به مقتضاى حال نيز همين است و برنامۀ انبيا عليهم السلام در تبليغ نيز همين بوده و مناسب اين است كه در هر منطقه و ناحيه اى بررسى فرموده و نقاط ضعف دينى و مذهبى را، اگر در آنجا وجود دارد، شناسايى نماييد و به نحو شايسته در سخنرانى ها رفع آن نقاط ضعف را در نظر داشته باشيد.

تقارن عاشورا و نوروز

4. امسال، آغاز سال جديد قمرى با نوروز مقارن شده است، در اين مورد هم بايد هويت اسلامى، تشيع و عزاى حسينى، با همان رنگ و مظاهر و ظواهر مشروع همه ساله، بلكه بيشتر و باشكوه تر برگزار شود و حالِ مصيبت، عزادارى و سوگوارى به كارهاى معمول نوروزى مغشوش نشود و مباركى و ميمنت سال جديد قمرى و شمسى از بركت مراسم عزادارى بيمه گردد و ان شاء الله تعالى با خير و عاقبت و موفقيت مقرون باشد.

البته در مراسم عزادارى هم بايد جداً از ملاهى و مناهى، كه از موانع قبولى اين شعائر بزرگ مذهبى است خوددارى شود.

اميد آنكه همگان در تعظى شعائر دين و سعى در اعلاى كلمۀ اسلام و عزت مسلمين مؤيد و منصور باشيم.

بحق محمد و آله الطاهرين صلوات الله عليهم اجمعين.

والسلام على الحسين و على علىّ بن الحسين و على انصار الحسين و على الذين يعظمون ولاء الحسين و يتبعون صراط الحسين و رحمة الله و بركاته(1)

ص:82

8. رسالت ذاكران اهل بيتعليهم السلام

جايگاه ذاكر اهل بيت عليهم السلام

يكى از قشرهاى عزيزى كه در اين دانشگاه عظيم حسينى فعالانه و مخلصانه انجام وظيفه مى نمايند، قشر عزيز و مقدس مداح است؛ قشرى كه در مواقف بزرگ، مداحى آنها و اشعارشان در تاريخ، اثرگذار بوده و هست و در دفاع از حق، نقش آنها ماندگار بوده و بسا يك شعرشان جامعه اى را عوض كرده و انقلابى را به وجود آورده و ديكتاتورها را محكوم نموده است. اشعار و قصيدۀ معروف فرزدق، سيد حميرى، دعبل و ديگران از شعراى عرب و عجم در مداحى يا رثاى اهل بيت عليهم السلام و نصرت حق، فوق العاده بوده است.

انشا و انشاد اين اشعار، جامعه را به هيجان وحركت در مى آورد و ارواح مرده را زنده مى سازد؛ اشعارى مانند اشعار محتشمكه هميشه عظمت حادثۀ بزرگ عاشورا را براى جهانيان بازگو مى نمايد.

اين همايش مداحى كه از سوى مداحان عزيز و نخبۀ استان قم، مركز حوزۀ علميۀ جهانى و عشّ آل محمد صلوات الله عليهم اجمعين و روضۀ منوّرۀ مضجع كريمۀ اهل البيت عليهم السلام منعقد مى شود، نويد بخش آن است كه به خواست خداوند متعال با همّت بزرگان و پيشكسوتان اين قشر، مداحان گرامى در ارائۀ خدمات مهم به اسلام و مذهب و امر به معروف و نهى از منكر، احياى اخلاق حسنه و روح اخوت ايمانى، تعاون اجتماعى و ساير

ص:85

وظايف مداحان اهل بيت عليهم السلام

حقير، با كسب اجازه از عزيزان خودم، مداحان اهل بيت عليهم السلام، در اين مجال اندك به مواردى كه بايد بدان توجه شود اشاره مى نمايم:

1. هدف مداحان بايد ترويج دين، نشر معارف، ذكر مصايب اهل بيت عليهم السلام و كسب درجات معنوى و اجر و ثواب الهى باشد و در مقام معاملۀ اين كار عظيم و ثواب هاى بزرگ آن با امور مادى نباشند و بدانند كه خدمات مخلصانه اى را كه انجام مى دهند اگر با تمام دنيا هم معامله نمايند، مغبون مى شوند.

2. مطالبى را كه مى گوييد و هر سخنى را كه در هر رابطه، حتى تعريف از اشخاص بر زبان مى آوريد حق باشد و سعى كنيد زبانتان به باطل نرود و آيۀ كريمۀ

ما يلفظ من قولٍ الّا لديه رقيب عتيد(1)

ص:86

مجلس عزاى اهل بيت، دار الرحمه

در پايان، اين نكته را بايد متذكر شوم كه مجالس عزادارى حضرت خامس آل عبا، سيد الشهدا عليه السلام، از برترين و با فضيلت ترين مجالسى است كه فرشتگان الهى در آن افتخار حضور دارند و براى كسب تقرب مقام، در آن شركت مى نمايند. مجلس عزادارى و مداحى، دارالشفاء، دارالرحمه و دارالبركه مى باشد.

حضور در اين مجالس و عرض ادب به ساحت مقدس سالار شهيدان را غنيمت شمرده و بر آن شاكر و سپاسگزار باشيد.

اى كاش اين حقير براى جفت كردن كفش عزاداران در آن مجلس توفيق پيدا مى كردم و با مداحان و عزاداران در سوگوارى و عرض ادب به محضر مقدّس ثار الله شريك مى شدم.

يا ليتنا كنّا معكم فنفوز فوزاً عظيماً(1)

ص:88

فصل چهارم: عاشورا در عاشورا

9. عاشوراى مشهد الرضا

لا حول و لاقوة الا بالله العلى العظيم

زمانى كه در اثر انقلاب عظيم اسلامى ايران و تلاش ها و مجاهدات مصلحين بزرگ در سراسر عالم اسلام همۀ مسلمانان، به خصوص نسل جوان و تحصيل كرده در زير لواى وحدت، امّت اسلامى واحده را پى ريزى كرده و دل هاى همگان سرشار از عشق و محبت به توحيدِ كلمه شده است؛ تفاهيم و تجاوب و هم زبانى و هم دردى همه را به هم نزديك و الفت داده و وحدتى بى سابقه در جهان اسلام حاكم شده و معناى «اذلة على المؤمنين» و «اعزة على الكافرين» و «اشداء على الكفار رحماء بينهم» مستكبرين را سخت به وحشت انداخته است؛ در چنين موقعيتى عوامل وابسته به اعداى اسلام و استكبار جهانى از اينكه با منطق و استدلال، اهداف تخريبى خود را به كسى بقبولانند عاجزند و جز ويرانگرى و اعمال وحشيانه و ضدّ اصول انسانى راهى براى نيل به اهداف شوم تفرقه انگيز و ايجاد كينه و دشمنى بين مسلمين پيدا نكرده اند.

امسال اين عواملِ جنايتكار در روز عاشورا، عاشوراى ديگرى به وجود آورده و يكى از وحشيانه ترين جنايت ها را - كه جهان اسلام را در سوگ

ص:91

10. عاشوراى خونين 1425